Categories: Người Việt, Trải Nghiệm Việt

ĐÔI ĐIỀU VỀ CHỢ NỔI CÁI RĂNG

CHỢ NỔI CÁI RĂNG

“Cái Răng, Ba Láng, Vàm Xáng, Phong Điền. Anh thương em cho bạc cho tiền, đừng cho lúa gạo xóm giềng họ hay” đây câu hát quen thuộc của người dân Cần Thơ xưa nay, được truyền miệng từ thế hệ này sang thế hệ khác. Qua câu hát trên có thể thấy rõ Cái Răng xưa đã là một vùng đất thật sự sung túc, và giàu có.

Trước khi Cần Thơ được chọn làm thủ phủ của miền Tây Nam Bộ thì nơi đây là một vùng hoang du, đến tận giữa thế kỷ 18 thì vùng đất này vẫn bị xem là vùng đất không quá quan trọng trong chiến lược phát triển của chính quyền nhà Nguyễn. Đến thời Pháp thuộc, vùng đất này được đánh giá cao về mặt chiến lược phát triển vùng bởi sự thuận tiện thông thương đường sông, là cầu nối giữa các tỉnh miền Tây lúc bấy giờ và Sài Gòn – Chợ Lớn.

Sự phát triển thông thường dễ dàng đã tạo điều kiện cho Cần Thơ nói chung và Cái Răng nói riêng có cơ hội phát triển kinh tế. Nhiều tài liệu ghi nhận rằng đầu thế kỷ 19 Cái Răng đã phát triển vượt bậc, vùng chợ Cái Răng buôn bán sung túc trên bến dưới thuyền đến độ hương chức hội tề phải bán sườn nhà lồng cũ để mua cái mới lớn và chắc chắn hơn.

Theo dòng chảy phát triển và thích nghi với điều kiện sông nước đặc trưng của vùng ĐBSCL chợ Nổi Cái Răng dần hình thành như một quy luật tất yếu, thời gian hình thành chợ nổi Cái Răng được nhiều học giả cho rằng vào những năm đầu của thế kỷ XX. Về địa danh Cái Răng có khá nhiều giả thuyết được đặt ra trong đó nhiều nhà văn hoá cho rằng địa danh này có có nguồn gốc từ tiếng Khmer “karan”- một loại lò được nắn bằng đất của người Khmer ở Xà Tón (Tri Tôn, An Giang) di chuyển theo sông nước để buôn bán và thường neo đậu tại chợ Cái Răng, dần dần người dân địa phương phát âm karan thành Cái Răng, đây là cách lý giải được cho là khá hợp lý.

Qua quá trình phát triển không gian sinh hoạt buôn bán tại vùng chợ nổi Cái Răng đã tạo nên một nét văn hoá rất đặc trưng, văn hoá của người thương hồ, văn hoá của những con người gắn cuộc đời mình buồn vui cùng sông nước mênh mông. Ngày hôm nay khi hỏi nhau về việc đi tìm cái hồn phương Nam chân chất thì lắm người vẫn thường nói với nhau “Nhớ về cồn, hồn chợ nổi” – nghĩa là nơi các cồn đất giữa sông hay lối sống thương hồ là những không gian còn giữ chút gì đó cái chất của người khẩn hoang xưa.

Ngày hôm nay Chợ nổi Cái Răng là một trong những điểm đến nổi tiếng và hấp dẫn tại thành phố Cần Thơ, hầu hết những ai đến với Cần Thơ cũng mong một lần đặt chân đến với nơi này, được hoà mình vào không gian chợ nổi với những chiếc ghe thương hồ gắn liền với những con người đang trực tiếp gìn giữ “chút hồn xưa” còn lại của văn hoá chợ nổi, được ngắm nhìn những cây bẹo với đặc trưng buôn bán đó là “treo mà không bán – bán mà không treo – treo cái này bán cái khác”.

Ngày 10/3/2016, chợ nổi Cái Răng đã chính thức được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 829/QĐ-BVHTTDL.